10 nguyên nhân không ngờ gây thiếu hụt vitamin

1. Căng thẳng

Căng thẳng có thể tàn phá rất nhiều khía cạnh sức khỏe và tình trạng thiếu hụt vitamin cũng không ngoại lệ.

Serena Poon, chuyên gia dinh dưỡng và là cố vấn về tuổi thọ và sức khỏe, giải thích rằng khi cơ thể chống lại stress oxy hóa, chúng sẽ cần thêm vitamin B và C, điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt.

Hơn nữa, một bài đánh giá năm 2019 được công bố trên tạp chí Advances in Nutrition kết luận rằng: “Bằng chứng lớn nhất cho thấy có sự suy giảm magiê và kẽm do căng thẳng gây ra, mặc dù một số nghiên cứu (trên người và động vật) cho thấy tác động của căng thẳng đối với nồng độ canxi và sắt”.

2. Lão hóa

“Khi chúng ta già đi, cơ thể tự nhiên trở nên kém hiệu quả hơn trong việc hấp thụ và tổng hợp các vitamin thiết yếu”, Poon lưu ý.

Thủ phạm chính là axit dạ dày giảm dần khi chúng ta già, còn được gọi là giảm axit dịch vị. Theo giải thích của Cleveland Clinic, axit dạ dày cần thiết cho quá trình tiêu hóa và hấp thụ protein, vitamin B12 và một số khoáng chất.

Thiếu hụt vitamin B12 sau đó có thể dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt hoặc thiếu máu do thiếu vitamin.

3. Chế độ ăn chay và ăn chay trường

Khi bạn áp dụng chế độ ăn chay hoặc ăn chay trường, bạn có thể không tiêu thụ nhiều sắt như người ăn thịt.

“Mặc dù nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật vẫn là nguồn cung cấp sắt tốt, cơ thể khó hấp thụ sắt từ thực vật hơn so với sắt từ các sản phẩm động vật”, Patricia Pinto-Garcia, biên tập viên y khoa tại GoodRx, giải thích. “Mọi người cũng có thể bị thiếu hụt vitamin B12 nếu họ không ăn bất kỳ sản phẩm nào có nguồn gốc động vật (sữa, thịt…) vì vitamin B12 không có trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật”.

4. Rối loạn sử dụng rượu (AUD)

Peter Brukner, chuyên gia dinh dưỡng và là tác giả của A Fat Lot of Good, cho biết uống rượu quá nhiều có thể dẫn đến thiếu hụt các vitamin nhóm B như thiamine (B1), folate và vitamin B12.

“Điều này xảy ra vì rượu có thể làm rối loạn cách hấp thụ vitamin của ruột và cũng ảnh hưởng đến cách gan giữ chúng. Ngoài ra, những người mắc AUD có thể bị viêm dạ dày, khiến bệnh nhân dễ bị buồn nôn, nôn mửa và chán ăn hơn”, Pinto-Garcia lưu ý.

5. Hút thuốc

Poon cho biết hút thuốc có thể gây thiếu hụt vitamin C, làm suy yếu sức khỏe miễn dịch và khả năng phục hồi mô. Mối tương quan này đã được chứng minh bằng một nghiên cứu thường được trích dẫn vào năm 1989.

6. Thuốc

Một số loại thuốc nhất định cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể.

Brukner giải thích: “Ví dụ, thuốc ức chế bơm proton (PPI), mà mọi người thường dùng để điều trị trào ngược axit, có thể làm giảm lượng axit dạ dày. Điều này có thể khiến cơ thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ vitamin B12 và magiê”.

Ông nói thêm rằng một số thuốc lợi tiểu có thể gây thiếu hụt kali hoặc magiê.

7. Thay đổi nội tiết tố

Poon nói: “Sự thay đổi nội tiết tố, dù do các tình trạng như suy giáp hay trong các giai đoạn cuộc sống như mang thai, có thể làm thay đổi nhu cầu vitamin của cơ thể. Chẳng hạn, phụ nữ mang thai cần hàm lượng folate (vitamin B9), sắt và vitamin D cao hơn để hỗ trợ thai nhi đang phát triển và ngăn ngừa biến chứng”.

Daniel Perl, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa tại Manhattan Gastroenterology, cũng chỉ ra rằng phụ nữ có lượng máu kinh nguyệt nhiều có thể bị thiếu sắt do mất quá nhiều máu.

8. Bệnh viêm ruột (IBD)

Pinto-Garcia cho biết các bệnh viêm ruột, bao gồm viêm loét đại tràng và bệnh Crohn, cũng có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt vitamin, lưu ý rằng theo nghiên cứu, một nửa số người mắc bệnh IBD có thể bị thiếu hụt vitamin.

“Điều này xảy ra vì các tình trạng này ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin và chất dinh dưỡng của ruột”, bà giải thích. “Những tình trạng thiếu hụt phổ biến bao gồm vitamin K, B12, sắt, kẽm và các vitamin B khác. Điều trị IBD có thể giúp kiểm soát tình trạng viêm và ngăn ngừa tổn thương ruột thêm”.

Perl nói thêm rằng các vấn đề về đường tiêu hóa như bệnh trĩ, polyp đại tràng, loét dạ dày, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng và bệnh celiac có thể làm mất máu ở đường tiêu hóa và do đó gây thiếu sắt.

9. Phẫu thuật cắt dạ dày

Phẫu thuật cắt dạ dày, một thủ thuật giảm cân trong đó dạ dày và ruột non bị tác động, “làm thay đổi khả năng hấp thụ vitamin từ thực phẩm của dạ dày và ruột”, Pinto-Garcia cho biết.

Vitamin B12, sắt, vitamin D và đồng là những loại vitamin thường gặp nhất liên quan đến phẫu thuật, và Pinto-Garcia cho biết tình trạng này có thể xảy ra khá nhanh.

Do đó, cô khuyên mọi người: “Điều quan trọng là phải làm việc với một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký để lập kế hoạch ăn uống có cấu trúc và tuân theo các khuyến nghị của nhóm phẫu thuật dạ dày về các chất bổ sung vitamin”.

10. Các tình trạng sức khỏe mãn tính

Poon cho biết các tình trạng sức khỏe mãn tính như bệnh gan hoặc thận có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn hấp thụ vitamin.

“Ví dụ, gan đóng vai trò thiết yếu trong việc chuyển đổi vitamin D thành dạng hoạt động và nếu không có sự chuyển đổi này, vitamin D không thể hỗ trợ sức khỏe xương hoặc chức năng miễn dịch. Tương tự như vậy, bệnh thận có thể làm suy yếu quá trình chuyển hóa vitamin D, làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng liên quan đến tình trạng thiếu hụt như rối loạn xương”, Poon nói.

Nếu bạn nghĩ mình có thể bị thiếu vitamin, bước đầu tiên là luôn phải trao đổi với bác sĩ.