Lý do Gen Z dễ bị sa thải

Báo cáo mới công bố của hãng nghiên cứu thị trường lao động Intelligent.com cho thấy các công ty đang cắt giảm nhân sự Gen Z “nhiều đến mức đáng lo ngại” sau vài tháng tuyển dụng.

Trong 1.000 doanh nghiệp được khảo sát, 60% nói đã sa thải nhân viên Gen Z trong năm 2024 và 70% cho biết họ sẽ không tuyển dụng nhóm lao động trẻ này vào năm tới. Các công ty nói “hoài nghi mạnh mẽ” về khả năng của Gen Z trong vai trò nhân viên.

Nghiên cứu nhận thấy có một số lý do điển hình khiến Gen Z thường bị sa thải và phải vật lộn để giữ được việc làm.

Kỳ vọng cao về tính linh hoạt và mới mẻ trong công việc

Gen Z rất coi trọng sự linh hoạt trong công việc. Họ muốn sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân đồng thời không dễ bằng lòng với những thứ họ cho rằng chưa xứng đáng.

Lao động Gen Z đang tìm cách tạo ra cuộc sống “không coi công việc là trung tâm”. Họ rất kỳ vọng về giờ làm việc linh hoạt và chế độ làm việc từ xa, ưu tiên tìm kiếm cuộc sống và phát triển bản thân ngoài công việc.

Morgan Sanner, chuyên gia về nghề nghiệp của Gen Z, giải thích các ưu tiên của người trẻ đang thay đổi và các công ty một là tìm cách điều chỉnh cho phù hợp, hai là sa thải”.

Một lý do khác là Gen Z đang tìm kiếm một môi trường làm việc năng động hơn. Nghiên cứu năm 2022 của Current Psychology đã phân tích sự khác biệt về giá trị và thái độ giữa Gen X và Gen Z và phát hiện ra rằng Gen X có khả năng phục hồi cao hơn còn Gen Z có mức độ cởi mở cao hơn với các trải nghiệm và theo đuổi việc tự nâng cao bản thân. Gen Z coi trọng sự mới lạ và thay đổi, trái ngược với truyền thống đảm bảo an toàn, duy trì nguyên trạng. Những phẩm chất này không phù hợp với văn hóa doanh nghiệp thông thường, điều đó có nghĩa là Gen Z gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc phù hợp.

Ưu tiên công việc phù hợp với giá trị của mình

Gen Z muốn công việc phù hợp với các giá trị của bản thân nên họ không ngần ngại từ bỏ những công việc không thỏa mãn. Theo kết quả khảo sát Gen Z và Millennials năm 2024 của hãng kiểm toán Deloitte, 86% Gen Z cho biết sẵn sàng từ chối những nhà tuyển dụng có các giá trị không phù hợp với quan điểm của họ.

Không hài lòng với hệ thống phân cấp truyền thống

Gen Z thường bị sa thải và phải vật lộn để giữ được việc làm vì gặp khó khăn trong việc hòa nhập vào nơi làm việc có hệ thống phân cấp truyền thống. Họ thậm chí thường không cùng quan điểm với những đồng nghiệp lớn tuổi hơn, những người coi trọng địa vị tại nơi làm việc.

Ngoài ra, Gen Z mong muốn thoát khỏi các quy trình cứng nhắc, truyền thống và lựa chọn bầu không khí thoải mái hơn. Ví dụ họ không quan tâm đến việc đi làm muộn 10 phút trong khi các nhóm lao động lớn tuổi hơn coi đây là lỗi nghiêm trọng.

Tại nơi làm việc, Gen Z có nhiều khả năng lên tiếng và đòi hỏi sự tôn trọng, ví dụ sự phân biệt đối xử hay đấu tranh chống lại mức lương và chính sách lao động không công bằng.

Ưu tiên sức khỏe tinh thần hơn công việc

Theo báo cáo, thế hệ Z có tỷ lệ trầm cảm và lo âu cao hơn các thế hệ khác. Nhu cầu hỗ trợ về mặt cảm xúc của thế hệ này vượt xa những gì công việc thường cung cấp.

Gen Z coi trọng sức khỏe tinh thần hơn. Đó là lý do họ từ bỏ những nơi làm việc căng thẳng hoặc độc hại. Việc tập trung vào sức khỏe tinh thần có nghĩa là họ sẽ từ bỏ một công việc không cung cấp cho họ sự hỗ trợ đầy đủ về cảm xúc.

Sự bất ổn kinh tế Gen Z hiện phải đương đầu

Gen Z trưởng thành trong thời đại bất ổn về kinh tế và chính trị. Theo báo cáo của Trung tâm nghiên cứu Pew, Gen Z đã sẵn sàng để tạo dựng sự nghiệp trong một nền kinh tế vững mạnh với tỷ lệ thất nghiệp thấp kỷ lục, tuy nhiên, sự khởi đầu của đại dịch toàn cầu đã hoàn toàn thay đổi bối cảnh xã hội, chính trị và kinh tế. Họ trở thành một thế hệ đứng trên bờ vực của sự bất ổn lớn.

Thế hệ Z bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự bất ổn kinh tế do đại dịch gây ra. Một cuộc khảo sát năm 2020 của Trung tâm nghiên cứu Pew cho thấy một nửa số thành viên lớn tuổi nhất của Thế hệ Z, trong độ tuổi từ 18-23, báo cáo họ hoặc một người nào đó trong gia đình họ đã mất việc hoặc bị cắt giảm lương do Covid-19.

Bốn năm sau đó, Gen Z vẫn đang cảm nhận hậu quả của sự bất ổn kinh tế.